بخش منابع کلیدی به این سوال مهم می پردازد که برای درست کار کردن یک مدل کسب و کار چه منابعی مورد نیاز است. جزء منابع کلیدی در مدل کسب و کار، به منابعی اشاره دارد که در راستای خلق ارزش برای مشتری ضروری هستند و جزو مهمترین دارایی های مورد نیاز برای عملکرد صحیح کسب و کار محسوب می شوند. هر مدل کسب و کاری به منابع کلیدی نیاز داشته و این منابع، شرکت را قادر می سازند تا ارزش پیشنهادی خود را خلق و ارائه نماید، به بازارها دسترسی پیدا کند، ارتباط با بخش مشتری را حفظ کند و به کسب درآمد بپردازد.

بسته به نوع مدل کسب‌وکار، منابع کلیدی مختلفی مورد نیاز است. تولید کننده ریز تراشه به وسایل تولیدی سرمایه بر نیاز دارد در حالی که طراح ریزتراشه بیشتر بر منابع انسانی به عنوان یک منبع کلیدی تمرکز دارد. منابع کلیدی می توانند فیزیکی، مالی، معنوی یا انسانی باشند. به علاوه این منابع می توانند تحت تملک شرکت باشند، توسط شرکت اجاره شوند و یا توسط شرکای کلیدی تأمین شوند.

منابع کلیدی کسب و کارمان را با چه ویژگی‌هایی بشناسیم؟

منابع کلیدی به طور کل عواملی هستند که باعث چرخیدن چرخ‌های یک کسب و کار میشوند. یعنی اگر هر کدام از منابع کلیدی رو نتوانیم تامین کنیم یا نتوانیم حفظ کنیم، احتمال دارد کسب و کارمان با شکست روبرو شود.

۱- خلق ارزش پیشنهادی

گاهی اوقات وجود یک نیروی متخصص برای خلق ارزش پیشنهادی ضروری هست. ارزش پيشنهادی یعنی پیشنهادی که به مشتری عرضه میشود تا بتوانیم درآمد خودمان را افزایش بدهیم. یکی از ویژگی‌های منابع کلیدی این هست که باعث خلق ارزش پیشنهادی ما میشود.
فرض کنید تصمیم دارید یک رستوران راه انداری کنید که در آن غذاهای خاص به مشتری عرضه میشود. قطعا آشپزی که بتواند این غذاها رو تهیه کند، یکی از منابع کلیدی شما به حساب می آيد. چون اگر نتوانید چنین آشپزی پیدا کنید اصلا نمی‌توانید این ارزش پیشنهادی را به مشتری عرضه کنید.

۲- رساندن ارزش پیشنهادی به مشتری

منابع مورد نیاز برای تحویل ارزش پیشنهادی به مشتری، قسمتي از منابع کلیدی هستند. يکی از کارهایی که کانال‌های ارتباطی برای کسب و کار ما انجام میدهند این است که ما می‌توانیم از طریق آنها‌ ارزش پیشنهادی خودمان را به دست مشتری برسانیم. کانال‌های ارتباطی که باعث میشوند ما ارزش پیشنهادی را به دست مشتری برسانیم جزو منابع کلیدی ما هستند. چون اگر آن‌ها را در اختیار نداشته باشیم، ممکن است کسب درآمدمان به شدت تهدید شود.
فرض کنید کسب و کاری داریم که تخفیف‌های دوره‌ای عامل اصلی جذب مشتری برای ما است. در واقع این تخفیف‌ها ارزش پیشنهادی ما به مشتری هست. بنابراین سایت‌های تخفیف و خرید گروهی می‌توانند یکی از منابع کلیدی برای کسب و کار ما باشند.

۳- دسترسی به بازار هدف

تمام منابعی که دسترسی ما به بازار هدف را تامین می‌کنند، منابع کلیدی هستند.

یکی از ویژگی‌های کانال‌های ارتباط با مشتری این است که دسترسی ما به مشتری‌هايمان را فراهم میکند. فرض کنید شما یک باغدار هستید. شما نمی‌توانید همیشه محصولات خودتان را مستقیم به بازار عرضه کنید. بنابراین واسطه‌ای که محصولات را از شما می‌خرد و به میادین میوه و تره بار عرضه میکند یک کانال دسترسی به مشتری محسوب میشود.
اگر ارتباط‌تان با این کانال قطع شود، دیگر نمی‌توانید محصولاتتان را بفروشید. بنابراین کانال‌های ارتباط با مشتری که باعث دسترسی شما به مشتری میشوند جزو منابع کلیدی شما به حساب می آيند. گاهی اوقات ممکن است گرفتن یک مجوز دسترسی شما را به بازار هدف تامین کند. بنابراین باید این نوع مجوزها را هم جزو منابع کلیدی به حساب بیارید و برای تامین آن برنامه داشته باشید.

۴- حفظ ارتباط با بخش‌های مختلف مشتریان

هر کسب و کاری می‌تواند بخش‌های مختلفی از مشتریان را داشته باشد. بخش‌بندی مشتریان می‌تواند سرنوشت یک کسب و کار را تعیین کند.
منابعی که ارتباط ما را با بخش‌های مختلف مشتریان حفظ می‌کنند، جزو منابع کلیدی ما به حساب می آيند. شاید یک شماره تلفن رند یا ۴ رقمی که مشتری آن را راحت به یاد بسپرد یکی از همین منابع کلیدی برای کسب و کار شما باشد.

۵- کسب درآمد

چه چیزی برای بقای یک کسب و کار مهم‌تر از کسب درآمد است؟
همه تلاش‌های ما برای کسب درآمد است. هر منبعی که می‌تواند باعث شود ما به درآمد برسیم جزو منابع کلیدی به حساب می آيد. اگر شما کارمندی دارید که می‌تواند تعامل خوبی با مشتری داشته باشد و فروش شما رو تضمین کند، آن کارمند جزو منابع کلیدی شما به حساب مي آيد.
یا مثلا اگه محصولی دارید که آن را از طریق سایت به فروش می‌رسانید، سایت شما یکی از منابع کلیدی شما است. ثبت اختراع هم یکی از منبع کلیدی به حساب می آيد. چون از طریق ثبت اختراع می‌توانید به درآمد برسید.
برای تعیین منابع کلیدی در مدل کسب و کار خود ابتدا لازم است به دنبال یافتن پاسخی برای سؤالات زیر باشیم:

ارزش های پیشنهادی ما به چه منابع کلیدی نیاز دارند؟
کانال های توزیع، نیازمند چه منابعی هستند؟
برای ارتباط با مشتری باید چه منابعی را درنظر بگیریم؟
ایجاد جریان های درآمدی به چه منابعی احتیاج دارد؟

در ادامه به این سوال مهم پاسخ خواهیم داد که منابع را به چند دسته می‌توان تقسیم‌بندی نمود. پس با ما همراه باشید.

دسته بندی منابع کلیدی

• منابع مالی (Financial Resources)
• منابع انسانی (Human Resources)
• منابع فیزیکی (Physical Resources)
• منابع فکری و داشته های نامشهود (Intellectual / Intangioble Resources)

منابع مالی:

شاید اولین سوالی که در ابتدای راه اندازی یک کسب و کار از خودمان می پرسیم این است که چقدر پول لازم داریم؟ در هنگام نوشتن بوم مدل کسب و کار باید منابع مالی مورد نیاز را با عدد و رقم مشخص کنید.

در هنگام نوشتن بوم مدل کسب و کار باید منابع مالی مورد نیاز را با عدد و رقم مشخص کنید.مثلا می گوییم برای شش ماهه اول نیاز به 50 میلیون تومان منابع مالی داریم که این میزان از محل سرمایه گذاری و اعتبار تامین خواهد شد.در این بخش تمام منابع مالی را در نظر بگیرید.مثلا وام بانکی، درآمد حاصل از فروش سهام، منابع حاصل از تخصیص اعتبار و…

بعضی از مدل های کسب و کاربه منابع مالی و یا ضمانت های مالی از قبیل پول نقد، خطوط اعتباری یا حق تقدم خرید سهام برای استخدام کارکنان کلیدی نیاز دارند. اریکسون که تولیدکننده ای در صنعت مخابرات است، مثال خوبی برای میزان تأثیر منابع مالی در مدل کسب و کار می باشد. اریکسون از بانک ها و بازارهای سرمایه، اعتبار مالی قرض می گیرد، سپس بخشی از آن را صرف تأمین مالی تولیدکنندگان پایین دستی تجهیزات کرده تا سفارشات مشتریان به موقع آماده شود.

منابع انسانی:

هر کسب و کاری با توجه به زمینه کاری خود نیاز به نیروهای انسانی متفاوتی دارد .مثلا یک شرکت تولید نرم افزار نیاز به افرادی دارد که در زمینه IT متخصص باشند.در هنگام نوشتن در مورد منابع انسانی فقط به نوشتن تعداد افراد مورد نیاز اکتفا نکنید مثلا اینکه بنویسید ما به سه نفر نیاز داریم مشکلی را حل نمی کند. باید دقیقا بدانید که به چه تخصص ها و توانمندی هایی نیاز داريد و در چه تعداد. مثلا برای یک شرکت تولید بازی نیاز به افرادی داریم که در زمینه نرم افزارها و برنامه های تولید بازی و گرافیک تجربه و مهارت داشته باشند.

هر چقدر نوع مهارت های مورد نیاز خود را با وضوح بیشتری مشخص کنید نیروهای بهتری را استخدام خواهید نمود که در آینده نیز بهتر مشخص می شود که این افراد چه بخشی از نیازهای شرکت را برآورده کرده اند و دستاوردهای آنها شفاف تر خواهد بود.
هر شرکتی به منابع انسانی نیاز دارد، اما در برخی مدل های کسب وکار، افراد از اهمیت بالایی برخوردار هستند. به عنوان مثال در صنایع دانشی و خلاقانه، منابع انسانی اهمیت بسیاری دارند.

منابع فیزیکی:

این دسته از منابع کلیدی شامل دارایی های فیزیکی از قبیل امکانات تولیدی، ساختمان ها، وسایل نقلیه، ماشین آلات، سیستم ها، پایانه های فروش و شبکه های توزیع می باشد.

بطور مثال، والمارت و آمازون شدیداً بر منابع فیزیکی متکی هستند. والمارت شبکه جهانی عظیمی از فروشگاه ها و زیرساخت های لجستیکی مرتبط دارد.

منابع فکری و داشته های نامشهود:

برخی از منابع بسیار مهم در کسب و کار وجود دارند که اصلا به چشم نمی آیند و ماهیت فیزیکی ندارند. این منابع در نگاه اول بطور کمی قابل سنجش نیستند ولی نقش سازنده ای دارند.

منابع معنوی از قبیل برندها، دانش اختصاصی، حق اختراع ها و حق تکثیرها، مشارکت ها و پایگاه های داده مشتریان، اجزایی از یک مدل کسب و کار قوی هستند که به مرور زمان بر ارزش آنها افزوده می شود. ایجاد و توسعه منابع معنوی دشوار است اما زمانی که با موفقیت ایجاد گردند، ارزش چشمگیری ارائه می نمایند. شرکت های تولید کننده کالاهای مصرفی از قبیل نایک و سونی به شدت بر برند خود به عنوان یک منبع کلیدی تکیه می کنند.

امیدواریم با خواندن این مقاله بتوانید فهرست دقیقی از منابع مادی و معنوی کسب‌وکار خود تهیه نمایید و یا اگر در مرحله تدوین بوم مدل کسب‌وکار برای استارتاپ یا بیزنس خود هستید، به کمک این مقاله بهتر بتوانید منابع مورد نیاز برای راه‌اندازی کسب‌وکار خودتان را لیست کنید.

برای خواندن مقالات مربوط به هر یک از قسمت‌های بوم مدل کسب و کار، روی لینک زیر کلیک کنید.

آموزش طراحی بوم مدل کسب و کار

گردآوری: تیم نوآفرین

دانلود pdf فرم خام بوم مدل کسب و کار

ما در نوآفرین کنار کسب و کار شما هستیم 🙂