محتوای جذاب تری مینویسید، اگر این گروه کلمات را بشناسید
چند بار برای رفتن به یک مهمانی مهم، بدون آمادگی رفته‌اید؟
بدون لباس مناسب و با ظاهری شلخته! شاید هیچ بار!!
در نقش یک تولید کننده محتوا و کپی‌رایتر، انتظار نداشته باشید متنی سرسری بنویسید و از هر کلمه، هرجا که خواستید استفاده کنید و به دل مخاطب بنشینید!
شما نیاز به تجهیزات دارید و یکی از این تجهیزات کلمه‌هایی هستند که در متن خود به کار می‌برید.
در این مقاله بطور مفصل درباره گروه کلماتی که شناختشان به شما کمک میکند محتوای بهتری بنویسید، توضیح می‌دهیم.
همزمان با مطالعه کتاب و افزایش دامنه لغات، توجه به برخی نکات دیگر میتواند بسیار به بحث تسلط کلامی کمک کند. ما پیش از این بطور مفصل در مقاله نکاتی درباره تسلط کلامی که هر کپی رایتری باید بداند به بحث تسلط کلامی پرداخته‌ایم.
انواع کلمات
بسیاری از ما علاقه داریم که دامنه واژه‌های خود را گسترش دهیم و تنوع کلماتی که در حرف زدن و نوشتن به کار می‌بریم، افزایش یابد. اگر قرار است مثلا ۲۰ دقیقه برای کسی حرف بزنیم خیلی از کلمات تکراری استفاده نکنیم و در هر موقعیتی از کلمه درست و مناسب استفاده کنیم تا حوصله مخاطب سر نرود و با دقت تا انتهای گفتگو یا انتهای نوشتار شما همراه بماند.
هایدگر می‌گوید:
“در واژگان و زبان است که چیزها برای نخستین بار پا به عرصه هستی می‌نهند و اساسا هست می‌شوند.”
اما واضح است که دستیابی به چنین هدفی، صرفا با مرور و حفظ کردن لغت‌نامه‌ها و کلمات جدید حاصل نمی‌شود.
برای افزایش دامنه واژگان در گفت‌وگوها، سخنرانی‌ها، یادداشت‌ها و… در ابتدا انواع کلمات را به ۳ دسته تقسیم میکنیم. این موضوع فقط مربوط به زبان فارسی نمی‌شود و قابل تعمیم به سایر زبان‌ها نیز می‌باشد.
انواع کلمات به ۳ دسته تقسیم می‌شوند:
- کلمات ناشناخته
- کلمات منفعل
- کلمات فعال
کلمات ناشناخته
کلمه‌های ناشناخته کلماتی هستند که منسوخ شده‌اند و یا به خاطر شرایط زندگی، دیگر برایمان کاربردی ندارند. همچنین این کلمات میتوانند کلمات تخصصی باشند که عملا با آنها تا کنون سر و کار نداشته‌ایم و احتمالا هرگز هم نیاز نیست آنها را یاد بگیریم و یا به کار ببریم. این کلمات در دایره لغات ما جایی ندارند و آنها را کنار میگذاریم.
کلمات منفعل
کلمات منفعل به کلماتی گفته میشود که ما آنها را می‌شناسیم اما عموماً از آنها استفاده زیادی نمیکنیم. یعنی کلماتی که یک جایی در ذهن ما هستند ولی خاک میخورند. به عبارت دیگر وجود دارند اما روزمره در نوشتار و گفتار از آنها استفاده نمیکنیم. به بیان دیگر، ما هنوز آنقدر بر این کلمات مسلط نیستیم که بتوانیم با استفاده از آنها، به مقصد و هدفی که مد نظرمان است، برسیم.
برخی از کلمات، کلماتی نیستند که شما معنی آن را ندانید یا بر آن تسلط نداشته باشید. بلکه ممکن است سلیقه شما با آن کلمات جور نباشد.
نکته: دقت داشته باشید که فحش‌ها و کلمات رکیک، کلمات منفعل محسوب نمی‌شوند. بسیاری از آنها کلمات فعال کنترل شده هستند. کلماتی که ما در به خاطر آوردن آنها مشکلی نداریم. اما به خاطر شأن و مقام خودمان، ترجیح می‌دهیم که هرگز بر زبانمان جاری نشوند. یکی از کارهایی که می توانیم برای افزایش تسلط کلامی انجام دهیم این است که کلمات منفعل را وارد دنیای کلمات فعالمان کرده و روزمره از آنها استفاده کنیم.
برای اینکه بتوانیم این واژه‌ها را وارد دنیای کلمات فعالمان کنیم، بهتر است یک فهرست از این کلمات تهیه کنیم و تا جایی که امکان دارد آنها را وارد نوشته‌ها و گفتگوهای روزمره کنیم.
به این مثال توجه کنید:
“اگر دنبال شبکه‌سازی و ارتباط با انسان‌های بزرگ هستید،این کتاب بی‌نظیر را تهیه کنید.”
در این مثال کلمات شبکه‌سازی و بی‌نظیر کلمات منفعل بحساب می‌آیند. یعنی ما معنی آنها را میدانیم ولی کمتر از آنها استفاده میکنیم.
خیلی وقتها کلماتی که ما در روزمره استفاده میکنیم جوابگوی نیاز ما برای انتقال پیام‌مان نیست. ما نیاز به کلمات تر و تازه داریم تا بتوانیم تاثیری را که میخواهیم روی مخاطب بگذاریم.
انتخاب کلمات، علاوه بر مفهوم و معنا، به سلیقه و رابطه احساسی شما با کلمات هم باز می‌گردد. تا زمانی که یک کلمه را دوست نداشته باشیم و از آن لذت نبریم و به آن دلبسته نشویم، آن کلمه جایگاهی در ذهن و زبان ما نخواهد یافت.
ما به تدریج با کلمات رابطه عاطفی پیدا میکنیم، یا به خاطر اینکه آنها را زیاد می‌شنویم، یا به خاطر اینکه آنها را از کسانی که دوستشان داریم می‌شنویم، یا به علت اینکه به ما کمک می‌کنند تا مفهومی را که در ذهن داریم با سادگی و دقت به دیگران منتقل کنیم.
بنابراین برخی کلمات، هرگز برای شما به کلمات فعال و پر استفاده تبدیل نخواهند شد. اما حتما کلماتی را پیدا می‌کنید که احساس می‌کنید میتوانند به بخشی از کلام و گفتار شما تبدیل شوند، اما عادت استفاده از آنها را ندارید.
نکته1: تلاش برای یادگیری واژه‌های جدید ارزشمند و مهم است. اما اگر فعال کردن واژه‌های غیرفعال را در اولویت خود قرار دهیم، انگیزه بیشتری برای یادگیری واژه‌های جدید هم به دست خواهیم آورد.
نکته2: اکثر ما هنگام گفتگو با دیگران، صرفاً روی انتقال کلیات پیام تمرکز داریم.
به همین علت، کمتر به انتخاب کلمات، ساختار جمله و نیز بهترین شیوه انتقال مفهوم فکر میکنیم.
اگر بگوییم کلمه‌ها، جمله‌ها و اصوات، تقریباً ناآگاهانه به یکدیگر وصل می‌شوند و جمله‌های ما را تشکیل می‌دهند، اغراق نکرده‌ایم.
به همین علت، وقتی میخواهیم در جمع صحبت کنیم، مجبور می‌شویم – بر خلاف عادت همیشگی – بیش از حد به شیوه حرف زدن و انتخاب کلمات‌مان فکر کنیم و بخش قابل توجهی از انرژی مغز ما صرف این کار میشود. صرف انرژی برای انتخاب کلمه‌ها و ساختار جمله‌ها باعث میشود مغزمان برای مدیریت سایر فعالیت‌‌ها انرژی کافی نداشته باشد.
وقتی عادت میکنیم در شرایط عادی هم به کلمه‌ها و تفاوت‌های ظریف آنها فکر کنیم، هنگام صحبت در جمع و سخنرانی یا گفتگو در مذاکره‌های حساس، نیازمند تلاش و تمرکز مضاعف نخواهیم بود. طبیعتاً این ظرفیت ذهنی آزاد شده میتواند برای کارهای مفید دیگر در جلسه صرف شود.
لیست پیشنهادی کلمات و عبارات کوتاه منفعل و ناشناخته برای استفاده روزمره به زبان فارسی
- آرزوهای آموخته‌شده
- بستر خلق‌شده
- دولت غیرتمامیت‌خواه
- راهروهای بروکراسی
- حرکات پارتیزانی
- دایره واژگان فعال
- شاخص‌های کنترلی کلان
- داشبورد کنترل مدیریتی
- شکاف انتظارات
- عشق به کلمات
- تلاش مذبوحانه
- سطحی‌نگری
- هم‌پیدایی مشکلات (پیش آمدن چند مشکل باهم)
- احساس ناکارآمدی یا خود ناکارآمدی
- ذهن درستکار
- دموکراسی در بدن
- شیوه‌نامه
- نیک‌اندیش
لیست پیشنهاد جملات منفعل و ناشناخته برای استفاده روزمره به زبان فارسی
- تعداد زیاد کلیدواژه‌ای که مصرف کردید.
- زمان و کلماتت را با دقت خرج کن.
- هر گفته سیاست‌مدار در تابع ذهنی تبدیل میشود به نوعی خروجی که با گفته‌ی اولیه تناسبی ندارد الزاما…
- آیا مردم راضی‌اند؟ نمی‌دانم… نارضایتی فرصت بروز ندارد.
- صدایی مثل خط آتش فیتیله‌ای دینامیت از دوردست حرکت میکند و می‌رسد به من.
- از فرهنگ شفاهی و غیردقیق به فرهنگ مسئولانه مکتوب، انتقال تمدنی پیدا خواهند نمود.
- ما زیر بار زور نمی‌رویم مگر آن‌که پر زور باشد!
- بعضی نقطه‌های جغرافیا هم انگار، مثل بعضی بخش‌های تاریخ، چندان خوش‌اقبال نیستند.
- لذت بردن از تخریب یکدیگر
- تقریبا تعطیلی کامل خودانتقادی
- فرافکنی گسترده و همه جانبه
- تندمزاجی و واکنش‌های شدید در برابر اشتباه دیگران
- نداشتن حد و مرز در مجازات و تخریب دیگران
- واکنش‌های سریع و قضاوت‌های عجولانه به رفتار و اندیشه دیگران
- با هر قیمت و رفتاری حفظ کردن خود در مدار قدرت
- تمایل و علاقه شدید به وارونه جلوه دادن واقعیت‌ها به تناسب منافع و فرصت‌ها
- خودخواهی‌ها و خودمحوری‌های شدید و قائل شدن محدود به حقوق دیگران
- تعطیلی اخلاق در اکثر مناسبات و مراودات اجتماعی
- وسعت قابل توجه حسادت نسبت به توانایی‌ها و موقعیت دیگران
- بنا کردن یک جامعه کارآمد
- دروغ‌گویی و مجهز بودن به صنعت توجیه فی‌البداهه دروغ
- وقاحت قابل توجه در ناجوانمردی و به هم زدن مبانی دوستی و همکاری
- خودم راسا برای راه‌اندازی دستگاه خدمت می‌رسم.
- برای انتخاب سطح استاندارد مناسب و هدف‌گذاری مطلوب، همواره باید تحلیل هزینه / فایده انجام دهیم.
- از دریچه یک لنز دیگر باید به موضوع نگاه کرد.
- بهترین مدل برای رسیدن به نتیجه، مدل لیزر است، یعنی مثل لیزر روی یک نقطه خاص تمرکز داشته باشید.
- دقت کار باید بسیار بالا باشد. کار روی اتومبیل نیست که خاموش کنید و تعمیر موتور ماشین را شروع کنید. این کار مانند عمل قلب باز است. همزمان قلب باید به کارش ادامه دهد و فرایند جراحی قلب نیز انجام شود.
- در خانه‌ی مورچه، یک شبنم هم طوفان محسوب میشود.
- یادگیری درد دارد. اگر این درد را تحمل نکنیم به نتیجه‌ای نمی‌رسیم.
- کارگری با ۳۰ سال تجربه، درواقع یک ماه تجربه داشت که آن را ۳۶۰ بار تکرار کرده بود!
- انتخاب کلمات، علاوه بر مفهوم و معنا، به سلیقه و رابطه احساسی شما با کلمات هم بازمی‌گردد.
- دعوت به مرور دوباره شادی‌ها و زیبا.
- این خودروها گاهی به تولید انبوه می‌رسند و بعضی اوقات هم، در همان قالب پروتوتایپ (نمونه اولیه) باقی می‌مانند.
- از دست و فکر آن مرد طلا می‌بارد.
- ضعف نظری، درنهایت خود را به شکل چالش‌های عملی نشان می‌دهد.
- من در همه‌ی حوزه‌ها می‌خوانم و معتقدم که اطلاع داشتن از حوزه‌های دیگر میتواند همافزایی علمی ایجاد کند.
- گام به گام که جلو می‌روی، سُفره‌ی گزینه‌ها پیش چشمانت پهن میشود و تازه بهتر می‌توانی تشخیص بدهی که چه راه‌هایی وجود دارد و هزینه و منفعت هر کدام از آن راه‌ها و گزینه‌ها چیست؟
لیست پیشنهاد کلمات و جملات منفعل و ناشناخته برای استفاده روزمره به زبان انگلیسی
- هزینه‌های ثابت (Fixed Costs) بر خلاف هزینه‌های متغیر (Variable Costs)
- تولید انبوه (Mass Production) و سفارشی‌سازی انبوه (Mass Customization)
- حجم تولید (Production Volume) و میزان سفارشی‌سازی (Customization)
- نگاه کلان و جامع به موضوعی (bird’s-eye view)
- کسی که برای شغلی کاملا مناسب است (Fit the Man to the Job)
- تعادل در زندگی و کار (Work life balance)
- جنگ قیمت (price war)
- اضطراب ارائه (Presentation Anxiety)
- نقشه ذهنی (Mind Map) و نقشه مفهومی (Concept Map)
- خلق ارزش (Value Creation)
تمرین:
سعی کنید به هر سه لیست بالا جملات و کلمات خود را اضافه کنید.
گفته‌ها و یا نوشته‌های کسانی را که حرف‌ها و سبک گفتارشان برای شما جذاب است و علاقمند هستید که روزی مانند آنها حرف بزنید، در قالب چند جمله برای خودتان بنویسید. مطمئن باشید این یادداشت‌برداری برای خود شما و بسیاری از افراد دیگر که متنهایی که شما نوشته‌اید را مطالعه می‌کنند، مفید خواهد بود.
کلمات عینی و ذهنی
قدم بعدی در تسلط کلامی شناخت کلمات عینی و ذهنی است.
یکی از بحث‌هایی که میتواند به ما در درک بهتر مفهوم شفاف بودن در ارتباط کمک کند، بحث کلمات عینی در مقابل کلمات ذهنی است.
کلمات “عینی” کلماتی هستند که «همه شنوندگان» از آنها معناهای تقریباً مشابه را دریافت می‌کنند.
کلمات “ذهنی” کلماتی هستند که افراد مختلف، مصداق‌ها و معانی مختلفی را از آنها دریافت کنند. در کلمات «ذهنی»، شنونده و گوینده بخشی از معنای کلمه هستند.
مثالهای زیر را بخوانید:
کلمات عینی: میز ناهارخوری، آشپزخانه، کتاب، تهران، شهر، روستا، ایران، سیاه، قرمز، خورشید، کوه دماوند، بطری آب معدنی، مجله موفقیت، گل آفتابگردان، تقویم رومیزی، ستاره هالی
کلمات ذهنی: صبح، حکومت، بد، خوب، خسیس، فداکار، مومن، ظالم، دزد، فرسوده، فاسد، آزادی، زیرک، خوش طعم، آرامش، خوشبختی، خلاق، عشق، امنیت، رفیق خوب، تجربه زندگی، ایمان
ویژگی کلمات عینی، «حذف نقش گوینده» در آن است. وقتی میشنوید «ساعت هفت» مستقل از اینکه گوینده چه کسی بوده است میتوان فهمید که در مورد چه چیزی حرف زده است. همینطور وقتی می‌گوییم: «تهران» یا «خودرو فرسوده».
اما ویژگی مشترک کلمات ذهنی، «اهمیت نقش گوینده» در آنها است. اگر ندانید که چه کسی آن لغت را به کار برده است، نمی‌توانید معنی دقیق آن واژه را بفهمید.
«صبح» برای یک نفر، ۵ بامداد است و برای دیگری ساعت ۱۱.
خسیس برای من، ممکن است کسی باشد که مرا شام مهمان نکرده است و برای دیگری، کسی که فرزندانش را با وجود توانمندی مالی، به خاطر کاهش هزینه‌ها به مسافرت نمی‌برد.
آیا میتوان کلمات ذهنی را از گفتگوهای روزمره ما حذف کرد؟ چنین چیزی غیر ممکن است. اما میتوان برای کاهش «فضای جنگ» به این کلمات «رنگی از زندگی» اضافه کرد. کافی است سهم «گوینده» را هنگام استفاده از کلمات «ذهنی» افزایش دهیم یا از ترکیب کلمات عینی و ذهنی کلمات جدیدی بسازیم که ملموس‌تر هستند.
در زندگی روزمره، بخش قابل توجهی از سوء تفاهم‌ها و مشکلات، در اثر تفسیر متفاوت افراد از کلمات ذهنی به وجود می‌آید. تا جایی که، ممکن است یک کلمه ذهنی، در ذهن یک فرد مفهومی کاملاً مثبت و روشن تداعی کند ولی در ذهن فردی دیگر، کاملاً منفی و منفور باشد.
برای مثال، کلمه آزادی را در نظر بگیرید. در مفهوم مثبت، میتوان آن را ایده‌آل‌گرایانه و زیبا دانست؛ اما به مفهوم منفی، میتواند یادآور اتفاقات ناخوشایند و افرادی که از این کلمه سوء استفاده کردند، باشد. برای مثال دیگر، میتوانیم کلمه عشق را بررسی کنیم. در مفهوم مثبت، ممکن است تداعی‌کننده بهترین لحظات عاطفی زندگی یک شخص باشد و در مفهوم منفی، یادآور دردها، غمها و شکستهایی باشد که فردی در زندگی تجربه کرده است. به عنوان یک خالق محتوا یا کپی رایتر، آگاهی از این تقسیم‌بندی کلمات به دو دسته عینی و ذهنی، در نوشتن به ما کمک شایانی میکند.
استفاده از واژه‌های عینی خوب و به‌جا، باعث میشود ما به راحتی در ذهن مخاطب تصویر بسازیم و احساسات مخاطب را تحریک کرده و پیام مورد نظرمان را بهتر منتقل کنیم.
واژه‌های ذهنی، امکان تصویرسازی را به ما نمیدهند. بسیاری از ما زمانی که میخواهیم محتوایی برای کسب وکارمان خلق کنیم، به تعداد زیادی قید، صفت و واژه‌هایی که هیچ تصویری در ذهن مخاطب نمیسازند، متوسل می‌شویم و تصور میکنیم که این کلمات بسیار تاثیرگذار هستند. اما در عمل، یک انشاء نوشتهایم که تأثیر چندانی بر روی مخاطب نمیگذارد و موجب دلزدگی و بیمیلی او به خواندن ادامه متن میشود.
تمرین:
به سراغ متن‌های مختلف میرویم (داستان، رمان، مقاله و متون تبلیغاتی) و زیر تک تک کلمات خط کشیده و مشخص میکنیم این واژه عینی است یا ذهنی. با انجام این تمرین ساده، نکات بسیاری را می‌آموزیم و خودآگاهی ما نسبت به تشخیص واژه‌های عینی و ذهنی افزایش می‌یابد و بعد از مدتی به راحتی میتوانیم از قدرت واژه‌های عینی و ذهنی در نوشتار خود بهره ببریم. به کار بردن واژه‌های عینی در متن به ما کمک میکند در جزئی‌نگاری و تصویرسازی بهتر عمل کنیم. تصویرسازی در هر نوع نگارشی اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا تصاویر این قدرت را دارند که مخاطب را هیجان‌زده کرده و به وجد آورند و میزان مشارکت احساسی و ارتباط‌گیری او با متن را افزایش دهند.
همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد، علاوه بر مطالعه، باید با انواع کلمات آشنا شد تا بتوان محتوای جذابتری به واسطه شناخت و استفاده مناسب از این کلمات خلق کرد. با انجام تمرین‌های داده شده و خواندن مقالات تولید محتوا در سایت نوآفرین، میتوانید قدمی دیگر به سمت تبدیل شدن به یک تولیدکننده محتوا و کپی رایتر حرفه‌ای، بردارید.
راستی شما چه کلمات و جملات فارسی یا انگلیسی رو پیشنهاد میدید که ما به لیست عبارت‌های منفعل این مقاله اضافه کنیم. لطفا برای ما تو بخش دیدگاه پاسخ خودتون رو کامنت کنید.
سپاسگزاریم 🙂
دیدگاهتان را بنویسید